FAQ

Fellowship Frequently Asked Questions (FAQ)

Waarom is er een Fellowship?

SEH-artsen in Nederland worden opgeleid volgens het driejarig Curriculum 2014. In de afgelopen jaren is op landelijk niveau vastgesteld dat de opleiding naar een hoger niveau zou moeten, en een meer specialistisch karakter zou moeten krijgen. Op basis hiervan werd een vijfjarig Opleidingsplan 2017 geschreven en door de ALV aangenomen. Helaas hebben we deze verlenging en verdieping van de opleiding nog niet kunnen implementeren, en is het op dit moment nog niet mogelijk om binnen de driejarige opleiding SEH-artsen volledig op te leiden tot het gewenste niveau van het Opleidingsplan 2017. 

Na de opleiding kom je als net-afgestudeerde SEH-arts vaak in een soort vacuüm terecht. Je bent geen AIOS meer, en ineens wordt van je verwacht dat je zelfstandig een SEH-afdeling runt en de assistenten superviseert. Je hebt veel geleerd tijdens je opleiding, maar merkt ook dat je kennis en kunde soms tekortschieten bij hoog-complexe of kritiek zieke patiënten waar je nu vaak alleen voor staat. Je probeert naar je collega’s te kijken om verder te leren, maar doordat de diensten soms maar weinig overlappen kan het zijn dat je ze niet zo vaak in actie ziet. Andere specialisten zijn niet altijd geïnteresseerd om je verder te helpen, of hebben de tijd niet. Je zoekt naar cursussen om je verder te helpen, maar behalve een goede echo-cursus of EM-Masterclass is er niet zo veel beschikbaar. Wat volgt is een langdurig en soms moeizaam proces, waarin je door schade en schande wijzer wordt, en langzaam doorgroeit naar het niveau van een ervaren SEH-arts.

Met deze situatie in gedachten is het Fellowship in het leven geroepen. Een Fellow is een recent afgestudeerde SEH-arts KNMG, die zich in een tweejarig begeleid traject verder ontwikkelt richting de eindtermen uit het Opleidingsplan 2017. Hierdoor wordt de tijd die nodig is om je de noodzakelijke extra kennis en kunde eigen te maken drastisch verkort, in vergelijking met de traditionele situatie waarin je vooral op jezelf bent aangewezen.

Wat houdt zo’n Fellowship dan in?

Kort omschreven: je wordt als Fellow aangenomen op een chef-de-clinique-contract, en doet op de vloer hetzelfde werk als andere SEH-artsen KNMG. Het verschil is dat een Fellow in principe geen vakgroep-taken krijgt, maar de ‘kantoortijd’ mag besteden aan persoonlijke groei binnen de kaders van het Fellowship. In ruil hiervoor ben je als Fellow volledig en flexibel inzetbaar op het rooster, met name ook op momenten dat de Vakgroep SEG vergadert (waardoor meer vakgroepleden daarbij aanwezig kunnen zijn, wat gunstig is voor de vakgroep). Ook voor het ziekenhuis is deze constructie gunstig, omdat het Fellowship niet alleen een aantrekkende werking heeft op net-afgestudeerde SEH-artsen, maar die zich door de intensieve begeleiding tevens sneller zullen ontwikkelen. Dit draagt bij aan de kwaliteit van zorg en doorstroming op de afdeling SEH.

Wat doet een Fellow dan allemaal in dat tweejarig Fellowship-traject?

Het Fellowship bestaat uit een aantal speerpunten:

• Individueel opleidingsplan

Na een kennismakings- en inwerkperiode worden de kennis en vaardigheden van de Fellow vergeleken met het gewenste niveau uit het Opleidingsplan 2017. Aan de hand hiervan worden leerdoelen opgesteld, en strategieën om hieraan te werken.

• Standaardmodules

In een aantal standaardmodules wordt ruime aandacht besteed aan:

• Leiding geven op de werkvloer;
• Opleiden en onderwijs geven;
• Verdieping kennis t.a.v. hoog-complexe patiënten;
• Verdieping kennis en vaardigheden t.a.v. kritiek zieke patiënten.

Naast deze standaardmodules komen ook individuele leerdoelen van de Fellows aan bod.

• Coachingsdiensten

De Fellow wordt 1-2 keer per maand tijdens het werk op de vloer geobserveerd door een coach, en krijgt directe feedback gedurende de dag. De coach helpt de Fellow aan zijn/haar leerdoelen te werken. De Fellow kan ook worden ingeroosterd om onder begeleiding aan een specifiek leerdoel te werken, bijvoorbeeld spoedechografie.

• Case-based discussions (CbDs)

Maandelijks wordt een recente casus in detail doorgesproken met een coach. Hierbij ligt de nadruk op klinisch en diagnostisch redeneren, besluitvorming, en de toepassing van medische kennis op directe patiëntenzorg.

• Onderwijs

Driemaal per jaar wordt een Landelijke Fellow-dag georganiseerd door één van de aan het Fellowship Netwerk deelnemende ziekenhuizen. Verder wordt tijd gereserveerd voor het volgen van cursorisch onderwijs, zoals een echo-cursus of EM-Masterclass, en worden lokaal verdere onderwijsmomenten georganiseerd om aan de leerdoelen van de Fellows te werken.

• Eindtermen

Het NVSHA Opleidingsplan 2017 vormt de eindtermen van het Fellowship, en progressie richting de eindtermen wordt doorlopend getoetst op de werkvloer en in CbDs. Verder wordt aan het eind van het Fellowship het EBEEM part A examen afgelegd, en wordt verwacht dat de Fellow NVSHA-geaccrediteerd is voor spoedechografie.

Al deze onderdelen worden in meer detail beschreven in het Landelijk Fellowship Plan, en de Lokale Fellowship Plannen van de deelnemende ziekenhuizen (die ook te vinden zijn op deze website).

Wat is het Fellowship Netwerk? Waarom zou je hierbij willen aansluiten?

Door met een aantal ziekenhuizen samen te werken in het Fellowship Netwerk wordt gezorgd voor transparantie, uniformiteit, en kwaliteit van de aangeboden programma’s. Doordat inhoud en randvoorwaarden landelijk vastgelegd zijn, weet je wat je kan verwachten als je gaat solliciteren voor een Fellow-positie in één van de deelnemende ziekenhuizen. Ook wordt het voor de collega’s in andere ziekenhuizen duidelijker wat een Fellow nou eigenlijk gedaan heeft, als hij/zij na afsluiting van het Fellowship bijvoorbeeld bij jou komt solliciteren.

Het Fellowship Netwerk zorgt ervoor dat Fellowship-opleiders en Fellowship-coaches opgeleid en nageschoold worden, en biedt intervisie en expertise bij eventuele problemen. Fellow-dagen worden landelijk georganiseerd, en tevens zijn er mogelijkheden tot uitwisseling van Fellows tussen deelnemende ziekenhuizen.

Het Fellowship Netwerk bestaat momenteel uit:

Waarom wil het Fellowship Netwerk erkenning van de NVSHA?

Er is een aantal redenen waarom het Fellowship Netwerk graag erkenning wil van de NVSHA:

• Kwaliteitscontrole

Erkenning door de NVSHA voegt een extra, externe kwaliteitscontrole toe. Dit helpt het Fellowship naar buiten toe aan te tonen dat het een gestandaardiseerd en hoogwaardig opleidingstraject is, en vergroot de legitimiteit ervan.

• Verwachtingen Fellows

Erkenning door de NVSHA draagt eraan bij dat de Fellow weet wat hij/zij kan verwachten van het Fellowship-traject. Doordat het Concilium een rol heeft gekregen als conflictbemiddelaar wordt een extra garantie toegevoegd dat onverhoopte problemen op een eerlijke en objectieve wijze zullen worden opgelost.

• Verwachtingen buitenwereld

Erkenning door de NVSHA zorgt voor een soort ‘keurmerk’, waardoor bijvoorbeeld een sollicitatiecommissie in een ziekenhuis een duidelijke garantie krijgt dat het gevolgde Fellowship-traject qua vorm, inhoud, en eindtermen voldoet aan de criteria die zijn afgesproken. Dit leidt tot een naar buiten toe herkenbare kwalificatie.

Wat is de procedure tot nu toe geweest?

In samenwerking met het Bestuur en het Concilium van de NVSHA is het Landelijk Fellowship Plan herzien. Verder werd een aantal procedures duidelijk vastgelegd in een Reglement Fellowship Netwerk. Het Concilium heeft hierin een rol gekregen als conflictbemiddelaar (zie §6f en §7h).

Het Bestuur en het Concilium hebben het herziene Landelijk Fellowship Plan en het Fellowship Reglement goedgekeurd. Helaas was het bij de recente digitale ALV niet mogelijk om vragen te beantwoorden en een goede discussie te houden over de erkenning, waardoor goedkeuring door de Algemene Ledenvergadering (ALV) nog niet kon worden verkregen. Het Fellowship Netwerk hoopt dat door duidelijkere informatie alle Nederlandse SEH-artsen enthousiast worden, en erkenning van het Fellowship zullen ondersteunen.

Maar er zijn toch nog andere Fellowships in Nederland? Hoe zit het dan met die trajecten?

Er zijn momenteel diverse andere trajecten in Nederland die zich richten op de verdere opleiding van pas-afgestudeerde SEH-artsen, en zich ook ‘Fellowship’ noemen. Voor zover wij kennis hebben van deze trajecten, lijken ze vergelijkbare bedoelingen te hebben als het Fellowship Netwerk. Wij willen dan ook graag voorop stellen dat we elke beweging in dezelfde richting van harte toejuichen. De praktische invulling van deze trajecten is echter vaak duidelijk verschillend, zowel qua inhoud als bijvoorbeeld qua tijdsduur. Deze diversiteit illustreert waarom het wenselijk is om tot een meer uniforme invulling van de term ‘Fellowship’ te komen.

Als het Fellowship van het Fellowship Netwerk erkend wordt door de NVSHA, betekent dit geenszins een devaluatie van andere Fellowship-trajecten. Het zorgt alleen voor meer duidelijkheid over het traject van het Fellowship Netwerk. Het staat andere Fellowships uiteraard vrij om ook contact te zoeken met de NVSHA en te bezien of erkenning tot de mogelijkheden behoort.

Overigens kan een bestaand Fellowship, of een ziekenhuis dat graag wil beginnen met een Fellowship, ook aansluiting zoeken bij het Fellowship Netwerk − iets dat wij van harte verwelkomen!

Hoe wordt het Fellowship Netwerk gecontroleerd?

De Fellow-opleiders van alle deelnemende ziekenhuizen rapporteren iedere twee jaar aan het Bestuur van het Fellowship Netwerk. Tevens wordt het Lokale Fellowship Plan van het deelnemende ziekenhuis onder de loep gelegd, en waar nodig herzien. Indien hiertoe aanleiding is, kan het Bestuur een visitatie organiseren van de deelnemende lokatie. Met de NVSHA moeten nog duidelijke afspraken gemaakt worden over de wijze waarop controle door de Vereniging zal plaatsvinden; dit zal mede afhangen van de vorm van regulering die gekozen zal worden.

Maar doet dit Fellowship niet tekort aan SEH-artsen die deze kans niet gehad hebben?

Krijgen we hiermee niet twee stromen binnen Nederland?

Nee, er onstaat niet een nieuwe voorhoede van super-SEH-artsen of iets dergelijks.

De ALV heeft in het Opleidingsplan 2017 een toekomstvisie neergelegd, en van elke SEH-arts wordt verwacht dat hij/zij zich door bij- en nascholing beweegt richting de norm die in dit plan is neergelegd. Voor veel ervaren SEH-artsen geldt dat zij veel van deze expertise door hun jarenlange werkervaring inmiddels hebben opgebouwd (en daarmee voldoen zij aan de criteria uit de toekomstvisie). Het Fellowship heeft tot doel om net-afgestudeerde SEH-artsen middels een intensief traject sneller door te laten groeien tot dit gewenste niveau.

Omdat een vijfjarige opleiding op dit moment nog niet gerealiseerd is, heeft de ALV een aantal elementen uit het Curriculum 2017 inmiddels opgenomen in een herziene versie van het Curriculum 2014, waardoor huidige AIOS deels al tot dit hogere niveau zullen worden opgeleid. Anderzijds maakt dit compromis ook nogmaals duidelijk dat er ruimte zit tussen het eindniveau van de huidige opleiding, en de toekomstvisie van de vijfjarige opleiding. Deze ruimte is precies waarvoor het Fellowship bedoeld is.

Zouden we niet een Fellowship-traject beschikbaar moeten stellen voor alle net-afgestudeerde SEH-artsen?

Goed idee, daar zouden wij helemaal vóór zijn! Echter, dat zou neerkomen op een de facto verlenging van de opleiding met twee jaar (van 3 naar 5 jaar), en dat is in deze fase nog niet realistisch. Er zijn op dit moment ook simpelweg niet nog genoeg beschikbare plekken om een Fellowship op een goede manier voor alle net-afgestudeerde SEH-artsen te verzorgen. Het Fellowship Netwerk probeert intussen alles te doen wat binnen de grenzen van het mogelijke ligt, en we werken verder aan het uitbreiden van de capaciteit en de kwaliteit van Fellowships, zowel binnen de bestaande lokaties als hopelijk bij nieuwe deelnemende ziekenhuizen.

Wanneer de vijfjarige opleiding in de toekomst gerealiseerd zal zijn, zal hiermee ook de bestaansreden van het Fellowship vervallen. Tot die tijd zet het Fellowship Netwerk zich in om zoveel mogelijk mensen een traject aan te bieden om door te groeien naar de eindtermen van het Opleidingsplan 2017.